تهران؛ کالبدگشایی دردهای یک شهر
مدت‌هاست که تهران، قلب ایران، نه به ویژگی‌ها و زیبایی‌هایی که در دل آن نهفته است، بلکه به اغتشاش در سیما و منظر شهری، آلودگی، تراکم‌فروشی به بهانۀ توسعه و تغییر شناخته می‌شود. کلان‌شهر تهران که بزرگ‌ترین شهر کشور و از بزرگ‌ترین شهرهای خاورمیانه و دنیاست، دارای ویژگی‌های خاصی است؛ هم از لحاظ موقعیت جغرافیایی و هم از نظر خصوصیات طبیعی. این شهر همانند رِی باستان در مسیر راه‌های شمال و جنوب، شرق و غرب کشور، منطقه و جهان و همچنین راه‌های مختلفی است که مناطق مختلف کشور را به هم متصل می‌کند (زمینی، ریلی، هوایی). تهران در دامنۀ کوه‌های البرز و در دشت وسیعی ایجاد شده و توسعه یافته است که از حاصلخیزترین دشت‌های کشور است و این موقعیت با خود وضعیت خاص فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را به همراه آورده است، اما این ویژگی‌ها مانع از مشکلات عدیدۀ این شهر به‌خصوص در دهه‌های اخیر نشده است. تهران و مدیریت آن با چند معضل اساسی مواجه است که این مشکلات طیف وسیعی از موضوعات را دربر می‌گیرد که با ابعاد مختلف، کم‌و‌بیش و از دیرباز با ماهیت و موجودیت تهران عجین شده است. کالبدگشایی و بررسی دردهای امروز شهر تهران برای فهم چیزی است که باید باشد و آنچه در مسیر تحقق آینده‌ای مطلوب بدان نیاز دارد، تلاشی است برای نجات این کلان‌شهر از ورطۀ نابودی.
هدف اصلی مجله در این پرونده، نگاهی میان‌رشته‌ای به ویژگی‌ها، مسائل و نیازهای تهران و آیندۀ شهر آن‌گونه که شایستۀ این کلان‌شهر خاص است و همچنین به شرایط تحقق آن می‌پردازیم؛ اینکه در این راستا چگونه، با چه رویکردی و چه کالبدی می‌توان از حداقل فرصت‌های باقی‌مانده برای حل معضلات اساسی امروز این شهر استفاده کرد.
سؤالات اصلی مجله در هر جستار:
| اولویت یک | چگونه بحران تأمین آب و فرونشست خاک در شهر تهران قابل حل است؟ |
| اولویت دو | چگونه احیا و حفاظت فعال از میراث طبیعی تاریخی و فرهنگی شهر تهران قابل تحقق است؟ |
| چگونه مسئلۀ سکونت‌گاه‌های غیررسمی در شهر تهران قابل حل است؟ | |
| چگونه نوسازی و بازآفرینی و احیای بافت فرسوده و ناپایدار در شهر تهران قابل تحقق است؟ | |
| اولویت سه | چگونه ارتقای کیفیت زندگی شهری برای معلولان در تهران قابل انجام است؟ |
| چگونه بحران آلودگی هوا در شهر تهران قابل حل است؟ | |
| چگونه تمرکززدایی از شهر تهران قابل تحقق است؟ | |
| چگونه چالش‌های حاشیه‌نشینی شهر تهران قابل حل است؟ | |
| چگونه راه‌حل درآمد جایگزین تراکم‌فروشی برای مدیریت شهر تهران قابل تحقق است؟ | |
| چگونه مشارکت شهروندان تهرانی و افزایش احساس تعلق در ادارۀ و نگهداشت پایدار شهر قابل افزایش است؟ |
به‌طور خلاصه، در این شماره قرار است که هر جستار به ایده‌پردازی و سیاست‌گذاری در مقیاس برنامه‌ریزی شهری، یا طراحی شهری، یا طراحی معماری الهام‌بخش برای مدیران دولتی، چه در فضای دولت و چه در شهر تهران بپردازد.