جوایز معماری؛ پیرامون نقد و بررسی برگزاری جوایز معماری در ایران
چیزی که جوایز معماری را بسیار جذاب می‌کند -که از نظر فرهنگی و سیاسی بسیار مهم است- این است که یک اثر معماری را از سایۀ بی‌توجهی بیرون می‌کشد و باعث می‌شود که نگاهی به وضعیت فرهنگ معماری در زمان تکمیل آن ساختمان داشته باشیم. به‌طور خاص، به ما یادآوری می‌کند که چگونه ساختمان، فرهنگ را تغییر داده است. در پی تعالی معماری، مهم است که از ساختمان‌های خوب در جوامعی که از آن‌ها استفاده می‌شود، تجلیل کنیم. علاوه بر این، جوایز مهم هستند، زیرا در کنار انتشار، به کانون در حال توسعۀ معماری ایران کمک می‌کنند. اما اغلب جوایز معماری در ایران را می‌توان به‌عنوان حمایت از کارهای گران‌قیمتی در نظر گرفت که مصرف‌گرایی زیبایی‌شناسانه را به قیمت طراحی باکیفیت در طیف کم‌هزینۀ پروژه‌ها در اولویت قرار می‌دهند. انتقاد دیگر این است که برخی از ساختمان‌های تقدیرشده خدمات خوبی به کاربران خود ارائه نمی‌دهند یا پس از گذشت زمان به بافت‌های خود کمک نمی‌کنند.
هدف اصلی مجله در این پرونده:
کوچه به دنبال این است تا در این شماره به «جوایز معماری» بپردازد تا از طریق ارزیابی آن‌ها به ضرورت تجزیه‌وتحلیل دائمی و به انتقادات ثابت و مداوم جوایز معماری مانند فراوانی بیش از حد برنامه‌های سالانۀ جوایز، تکیه بر تصویر، حمایت از وضعیت موجود در قربانی شدن ایده‌های رادیکال یا مخالف و همچنین نگرانی دربارۀ اینکه چه کسانی را کنار می‌گذارند، بپردازد.
سؤالات اصلی مجله در این پرونده:
- آیا جوایز معماری باید تنها به حوزۀ طراحی و ساخت محدود شوند؟ نسبت جوایز معماری با «امر تئوریک» در معماری ایران چیست؟
- تاریخ جوایز معماری تا چه حد مکتوب شده و قابل‌دسترسی است؟ چقدر به نقد جوایز معماری اهمیت داده شده است؟
- جوایز معماری چه کمکی به ارتقای معماری معاصر ایران کرده است؟ وقتی از تاریخ معماری ایران صحبت می‌کنیم، جوایز معماری چه نقشی در آن ایفا کرده‌اند؟
- جوایز معماری و معمار سلبریتی چه رابطه‌ای باهم دارند؟ نقش جوایز معماری در رشد معمارستاره‌ها چیست؟
- چه نهادهایی صلاحیت برگزاری جوایز را در حوزۀ معماری دارند؟
- ساکنان یا کاربران آثار برنده چه نظری دربارۀ آن‌ها دارند؟
- مسیر داوری و قضاوت جوایز معماری تا چه حد عادلانه است؟
- نقش دانشگاه و فعالان غیردولتی صنعت ساختمان و ارگان‌های دولتی در برگزاری این جوایز چیست؟
- وظیفۀ رسانه‌ها و نشریات نسبت به جوایز معماری چیست؟
- جایزه/جوایز معماری چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند؟
به‌طور خلاصه، در این شماره قرار است که هر جستار به «جوایز معماری» بپردازد تا به این نکته توجه کند که چرا هنگام مرور تاریخ، برخی از ساختمان‌های عالی و معماران‌شان از قانون مکتوب ما کنار گذاشته شده‌اند و در فقدان تنوع افراد، گروه‌های کاملی از مردم که در معماری کار می‌کنند هنوز در این حرفه دیده نمی‌شوند.