خبرنگار: حمیده گرروسی
عکاس: سمیرا محمودی
جلسۀ رونمایی از کتاب مواجهه با شهر، به کوشش انجمن علمی شهرسازی دانشگاه تهران دوشنبه 25 اردیبهشت 1402 در دانشکدۀ شهرسازی دانشگاه تهران با حضور فرشاد نوریان (ریاست دانشکده)؛ پارسا ارباب (مدرس دانشکده) و منوچهر طبیبیان، نوید پورمحمدرضا و حامد ولدخانی (مؤلفان) برگزار شد. صحبت مؤلفان با نحوۀ شکل‌گیری ایدۀ موضوع کتاب شروع شد و با پرداختن به ضرورت نوشتار کتاب پیش رفت.
طبیبیان، صحبت‌های خود را با گزارشی از مرارت‌ها و توفیقی آغاز کرد که در راه نگارش این کتاب داشته است. او همچنین قرارداد دانشگاه تهران با دانشکدۀ علوم اجتماعی را برای تهیۀ طرح جامع شیراز در سال 1345 بااینکه به‌زعم او ماحصل این طرح نارساست، نقطۀ آغاز تحولات جدی در شهرسازی، علت انتقال دورۀ شهرسازی از مقطع دکتری به کارشناسی ارشد و پس از آن به کارشناسی دانست. او برای اینکه کتاب به همراه دو جلد بعدی کمکی باشد برای شناخت جوانان از سرنوشت شهرسازی که از کدام پهنه‌ها عبور کرده است، ابراز امیدواری کرد.
در ادامه، پورمحمدرضا سخن خود را با توصیف تلاشی آغاز کرد که برای تعریف مفهوم «تاریخ اندیشۀ شهرسازی» در فرایند تألیف کتاب داشتند که از روزهای اول تألیف در جست‌وجوی آن بودند. به باور او میان تاریخ اندیشه و تاریخ شهری که تحقق پیدا کرده است، انطباقی وجود ندارد و بسیاری از اوقات تاریخ اندیشه در پسِ کتابخانه‌ها و اذهان پنهان می‌شود و برای تدوین تاریخ اندیشۀ شهرسازی، خوانش تمام اسنادی که در دهۀ بیست تا چهل تهیه شده است و تطبیق آن‌ها با شهر امری ضروری است. از نظر ایشان این کتاب، همان تاریخ اندیشۀ اصلی نیست و تاریخ اندیشه می‌تواند از چنین کتابی کمک بگیرد تا تدوین شود. به‌زعم او «شهرسازی در ایران در دهۀ چهل تأسیس شده است، ولی شهرنشینی و شهرسازی، اگر نگویم هزار سال، صدها سال قدمت دارد و یک دانش سرزمینی است». از میزان ارتباط شهرسازی در لحظۀ تولد با این دانش صحبت کرد و نیز تأکید کرد که کتاب اگر جلد دومی داشته باشد به تاریخ اندیشۀ شهرسازی از سال 1359 تا سال 1379-1380 خواهد پرداخت که سال تأسیس رشتۀ شهرسازی در مقطع کارشناسی است.
او یادآور شد شهرسازی برای افرادی که در دهۀ سی و چهل، پس از تحصیل در اروپا به ایران بازگشتند، اوربنیزم[1] بود که یک سنت اروپایی و هنرمندانه بود. از اوایل دهۀ پنجاه است که با ورود دانش‌آموختگان دانشکده‌های آنگلوساکسون[2] و آمریکایی رشته‌ای به نام اربن پلنینگ[3] داریم. تولد واژۀ شهرسازی اتفاق‌نظری بین سنت اروپایی و آمریکایی بود. البته آن‌ها این واژه را به وجود نیاوردند، چراکه مؤلفان در ردیابی کلمۀ شهرسازی به دورۀ پهلوی اول رسیدند. او گفت‌وگوها را که برملاکنندۀ جزییات بود، حائز اهمیت دانست به همین دلیل قصدشان در طی نگارش این گفت‌وگوها بسنده نکردن به تاریخ عمومی این رشته و پیوند زدن به یک روایت از زندگی‌نامۀ خودشان بود.
او اشاره کرد که هر سه (مؤلفان) اعتقاد داشتند که باید به تحولات عمومی شهر و شهرسازی از دریچۀ سفر شخصی استادان نگریست. وی با تأکید بر تاریخ اندیشۀ شهرسازی که فقط تاریخ دانشکدۀ هنرهای زیبا نیست و تاریخ دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه ملی و تربیت مدرس را هم شامل می‌شود و تا سال 1359 پیش می‌رود، صحبت‌هایش را پیرامون کتاب ادامه داد . در نهایت از اینکه کتاب مواجهه با شهر بتواند بنیادی برای تعریف تاریخ اندیشۀ شهرسازی در ایران باشد ابراز امیدواری کرد
ولدخانی نیز از تولد این رشته که در شرایط خیلی ایزوله نبوده و به‌واسطۀ بده‌‌بستان با رشته‌های دیگر اتفاق افتاده است و همچنین ایدۀ نگارش کتاب که با بررسی شرح درس‌های قبل و بعد انقلاب و مقایسه‌شان باهم شکل گرفته است توضیحاتی ارائه داد و ارباب نیز کتاب را سندی از آن چیزی دانست که در شهرسازی کشور اتفاق افتاده است که تحولات را در بُعد دانشگاهی بررسی می‌کند.
نشست با نمایش یک سند تاریخی که نشان‌دهندۀ کلاسی در دانشکدۀ هنرهای زیبا، ساعت 15:30 بعدازظهر 12 آذر 1342 و گشایش دورۀ عالی شهرسازی با حضور هوشنگ سیحون، ایرج اعتصام و محمد امین میرفندرسکی بود، پیش رفت و در انتها طبیبیان اشاره کرد که خود منتقد افت ارزش تحصیل پس از انقلاب است و بیان کرد که «اشتباهاتی در زمینۀ تدوین برنامۀ درسی رخ داده است، ولی آنچه تمام نشده، شما هستید که به‌عنوان نیروی جوان در کشور می‌خواهید نقش خودتان را داشته باشید».
درنهایت مراسم با اهدای چند جلد کتاب به کتابخانۀ دانشکدۀ شهرسازی دانشگاه تهران پایان یافت.
…………………………………………………………………………………………….
[1] Urbanism
[2] Anglo-Saxons
[3] Urban Planning