به بیان میشل دوسرتو[1]، «شهرها پیچیده‌ترین متنی هستند که انسان نوشته است»؛ متنی که جغرافیا، فرهنگ، اجتماع، سیاست، ارتباطات و بی‌شمار عوامل دیگر در نحوۀ نگارش و چگونگی خواندن آن تأثیرگذار است. برای فهم چنین پیچیدگی‌ای، اتخاذ زاویه‌ها و شیوه‌های متفاوت ضروری است؛ زوایایی که بتواند نگرش‌های مختلف به پدیدۀ شهر و پدیده‌های شهری را تشریح کند و شیوه‌هایی که بتواند مضامین معنادار نهفته در این نگرش‌ها را به چنگ بیاورد. کتاب «گزیدۀ مطالعات شهری»، تلاشی است ازاین‌دست با هدف «فهم و تفسیر تنوع و تفاوت نگرش‌ها دربارۀ شهرها و امر شهری» (صفحۀ 11).
کتاب با حساسیتی ویژه برای بسط یک نگاه چند رشته‌ای، ترکیبی از متون کلاسیک و جدید از رشته‌های چون اقتصاد، جامعه‌شناسی، شهرسازی و معماری، مطالعات فرهنگی، تاریخ، روانکاوی و… دربارۀ شهر را گرد هم آورده است تا به شکل‌گیری گفت‌وگویی متکثر در قالب پنج مضمون اصلی کمک کند.
این مضامین هرکدام یک بخش از کتاب را شامل می‌شوند؛ مادیت‌های شهر، جابه‌جایی، تقسیم‌بندی و شکل‌گیری تفاوت، مردمان و فرهنگ‌های شهری، برنامه‌ریزی و سیاست شهری. هرکدام از این بخش‌ها نیز شامل مجموعه‌ای از مقالات کلاسیک و جدید است که از نظر بینش معرفت‌شناسانه بسیار متنوع‌اند؛ رویکردهای مارکسیستی، پوزیتیویستی، شبکه-کنشگر، فمینیستی، پساساختارگرایی و پسااستعماری از مهم‌ترین آن‌هاست و معطوف به خوانش شهر در قرن بیستم و اوایل قرن بیست‌ویکم است. البته که دسته‌بندی‌ها مبتنی بر یک خط کرونولوژیک[2] نیستند و درواقع رویکرد تماتیک و مضمونی بنیان تدوین آن‌ها بوده است. شاید جابه‌جایی متمایزترین بخش کتاب است که در کنار بخش مادیت‌های شهر (که البته در نسخۀ انگلیسی فقط مادیت‌هاست) دو بخش اضافه‌شدۀ جدید نسبت به نسخۀ قدیمی‌تر سال 2002 است. نگاه ویژه به مقولات اجتماعی در حال حرکت که می‌توان آن را متأثر از «چرخش جابه‌جایی»[3] در اواخر قرن بیستم دانست، بن‌مایۀ مقالات این بخش را تشکیل می‌دهد.
در نسخۀ فارسی کتاب، نه مقاله از نسخۀ اصلی که برای خوانندگان ایرانی کاربرد بسیار اندکی دارد ترجمه نشده است. این کتاب می‌تواند برای دانشجویان و پژوهشگران و همین‌طور برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران شهری مفید باشد و فهمی تاریخی، عمیق، چندرشته‌ای و متکثر از شهر و پدیده‌های شهر در جغرافیاهای مختلف را ممکن کند.
بدون دیدگاه